Winfried Baijens: ‘Mijnwerkers waren echte helden’
In de nieuwe Andere tijden-serie ‘Het stof daalt’ duikt Winfried Baijens in de geschiedenis van Limburg en haar steenkoolmijnen. In de eerste aflevering reist hij onder meer naar Polen.
Eerder maakte je series over Zeeland en Groningen, nu een over Limburg. Waarin zit daar het drama?
“De rode draad is dat deze provincies zich een wingewest voelden, zich niet gehoord voelden door Den Haag. In Limburg sloten de mijnen vanwege het gas uit Groningen, 70.000 mensen raakten hun baan kwijt. Er werden alternatieven beloofd, maar dat ging vaak niet om passend werd. Daar is veel frustratie over. Er ontstond grote werkloosheid en armoede. En mensen werden ziek, véél zieker dan werd erkend. De staat en de mijnbedrijven ontkenden lang dat stoflongen bestonden. Ze zeiden: ‘U heeft een ernstige vorm van bronchitis’ om maar geen compensaties te hoeven betalen. Veel mannen overleden. Ik heb bewondering gekregen voor die oude mijnwerkers. Het waren échte helden. Zij zorgden ervoor dat Nederland er warm bij zat en dat de wederopbouw in jaren 50 snel verliep. Met deze serie zetten we ze op het voetstuk dat ze verdienen.”
Waarom vind je het belangrijk om zulke verhalen te vertellen?
“Ik voel een soort noodzaak. Tussen mijn dertigste en veertigste heb ik veel programma’s gemaakt over – weliswaar prachtige – muziek en cultuur, maar ik miste op een gegeven moment echt de noodzaak. Ik wil dat er iets aan de hand is en dat wat ik doe effect heeft, dat er daarna iets gebeurt. Op goede dagen heb je dat bij de NOS wel. En ook met deze series lukte dat. De aarde beeft zette Den Haag weer even op scherp.”
Hoe ben je er na een week ‘Achtuurjournaal’ aan toe?
“Ik probeer als een monnik te leven, want het zijn zes lange dagen. Eerst sporten en dan vanaf de eerste online vergadering om negen uur alles lezen. Rond de middag ben ik op de redactie en beginnen we met het samenstellen. De kijkers hebben om acht uur ‘s avonds al zoveel nieuws gehoord en gezien, hoe kunnen we ze toch nog prikkelen en verrassen? Een leuke uitdaging. We proberen de laatste tijd verhalender te zijn in dit journaal. Dat past goed bij me; ik ben meer een verteller dan een nieuwslezer, denk ik. Daarom liggen die Andere tijden-series me ook zo goed. Ik leer er veel van. Over de inhoud, maar ook over hoe je een verhaal opbouwt. Dat helpt me weer bij de NOS.”
Het hele interview leest u in Mikro Gids 1. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? Abonnee worden kan hier.
Tekst: Bram de Graaf